Corridor circuit, switch 1 and 2. Ze heeft de aanwijzingen zojuist met een ouderwets krijtje op het schoolbord gekrabbeld. Op de PIA-school in het Noord-Gambiaanse Bakau geeft Van Rooij (19) in het Engels elektronicales aan een twintigtal leerlingen. De afkorting staat voor Presidents International Award, wat pretentieus klinkt. De leerlingen zijn – op één jonge vrouw na – allen van het mannelijk geslacht, in leeftijd variërend van 16 tot 24 jaar.

Ze zijn eendrachtig gekleed in een smetteloos wit shirt met daaronder een zwarte broek. Van de ‘juf’ hebben ze de opdracht gekregen om een zogeheten hotelschakeling te verwezenlijken op een van de houten oefenborden aan de wand. „Zo’n schakelaar gebruik je voor een lamp die je vanaf twee verschillende punten kunt in- en uitschakelen. Je treft ze veelal in hotels aan, vandaar de naam”, legt Van Rooij uit. „Het is niet zo moeilijk, maar je moet wel het koppie erbij houden.”

De uit Boekel afkomstige Van Rooij is in Helmond bijna klaar met haar vierjarige mbo-opleiding technicus engineering mechatronica (niveau 4). Op 21 januari stapte ze samen met haar streek- en studiegenoten Joost van den Boogaart en Nick van Doren in een Subaru Forester 2.0 uit 1998 om vanuit Den Bosch langzaam maar zeker koers te zetten richting Gambia. Dat deden ze onder de toepasselijke naam JAN (hun voorletters) on Tour.

Auto van Marktplaats
„De auto waren we tegengekomen op Marktplaats. In september zijn we hem ergens in de Achterhoek gaan ophalen voor 1200 euro; een bedrag dat we met sponsorgeld konden afdekken. Na aanschaf hebben we zelf nog wat kleine aanpassingen moeten doen. Denk daarbij aan het vervangen van enkele filters en het verversen van de olie”, lepelt Van Rooij op.

„De reis zélf was een once in a lifetime experience. Eerst naar Zuid-Spanje, dáár de veerboot genomen naar Marokko. Ik was nog niet eerder buiten Europa geweest. Het Atlasgebergte en de duinen in de woestijn waren wat mij betreft de absolute hoogtepunten.”

,,Vervolgens reden we via de Westelijke Sahara, Mauritanië en Senegal naar het drukke Gambiaanse vissersstadje Tanji, waar ons een warm en emotioneel onthaal te wachten stond. Dat was na ruim drie weken het eindpunt van de onvergetelijke roadtrip. Onderweg hebben we om de beurt gereden, wat óók een leerzame ervaring was. Thuis rijd ik in m’n Mini One uitsluitend op prachtig geasfalteerde wegen; dit was allemaal net effe anders.”

De leerlingen, die in drie groepjes worden verdeeld, krijgen alle onderdelen én het benodigde gereedschap waaronder een multimeter op een presenteerblaadje aangereikt. „Maak ook gerust gebruik van een waterpas; als alles schots en scheef hangt, weet je namelijk niet wat je ziet. En voor de duidelijkheid: het is géén wedstrijd”, voegt ze er haastig aan toe.

Ze wordt in de klas bijgestaan door drie teamgenoten van ROC Ter AA, dat bij deze zeventiende aflevering van Go for Africa ‘hofleverancier’ is met tien deelnemende studenten. Het kwartet werkt vandaag nauw samen om de leerlingen zo goed mogelijk te ondersteunen bij het eigen maken van een aantal praktische vaardigheden.

Van Rooij: ,,Een onwaarschijnlijk luxe situatie. Wat extra aandacht kan geen kwaad, aangezien deze jongeren over het algemeen nog veel moeten leren op hun vakgebied. Tegelijkertijd proberen we ze wat theoretische kennis bij te brengen. Ondanks het feit dat lesgegeven nieuw voor me is, heb ik tot nu toe weinig reden tot klagen. De meesten zijn leergierig en letten goed op. Gambia is weliswaar een islamitisch land met andere gewoontes en gebruiken, maar iedereen is even respectvol naar me.”

Het spreekt voor zich dat je je in dit land als vrouw decent dient te gedragen en te kleden”, vervolgt ze. ,,In een korte broek of rok voor de klas staan is not done. Dat de temperatuur vaak boven de dertig graden uitstijgt, is geen reden om van gedachten te veranderen.”

Anderhalf uur later hebben de groepjes de klus (eindelijk) geklaard. Van Rooij weer: „Alles op z’n tijd. Ik heb hier onder andere geleerd dat geduld een schone zaak is. Het heeft geen enkele zin om je onnodig druk te maken of als een opgejaagde kip in de stress te schieten. Een andere mentaliteit, een andere manier van kijken. Iets wat ik straks graag mee terug zou willen nemen naar Nederland.”

Improviseren
Kort na aankomst reisde Van Rooij met een deel van de studenten van ROC Ter AA door naar het Senegalese dorp Baïla in de Casamance. Het oorspronkelijke plan was om op een plaatselijke school voor beroepsonderwijs een waterpomp op zonne-energie te installeren. „Toen we er eenmaal waren, bleek de installatie al gerealiseerd te zijn. Hou het op miscommunicatie. Niet getreurd, we hebben de koppen bij elkaar gestoken waarna we op geïmproviseerde wijze een lesprogramma over elektrotechniek in elkaar hebben geknutseld.”

„Ik heb overwegend lesgegeven in het Engels, zo nu en dan aangevuld met een paar woordjes Frans en wat gebarentaal. Ze begrepen me wel.” Het niveau van de leerlingen lag volgens haar een stuk hoger dan in Bakau, waardoor ze dieper op de materie kon ingaan. „Wat opviel was dat ze enorm gemotiveerd waren, ze maakten zelfs huiswerk dat ik niet had opgegeven. Zoiets maak je in Nederland niet gauw mee.”

Van Rooij tot slot: „Een punt dat regelmatig mijn wenkbrauwen doet fronsen is dat in dit deel van de wereld veiligheid een relatief begrip, zeker ook als het gaat om elektriciteit. Een spaghetti aan draden steekt niet zelden uit de muur, kabels worden lukraak aan elkaar getapet. Stopcontacten hangen geregeld los, soms zelfs gevaarlijk in de buurt van een waterbron. Toch lijkt het telkens goed af te lopen. Dan rest de vraag: maken we ons misschien niet te druk om dit soort dingen?”

De Subaru is later gedoneerd aan Bendula, een project van Future for Young People dat in Tanji hulp biedt aan kinderen met een beperking.

Naast de drie leden van JAN on Tour bestond het team van ROC Ter AA uit Nienke van der Meulen, Luca van Benthum, Koen Schobers, Ruben Verstegen, Noud van Liempt, Dane Houwen, Jarno Weijs en Jens Sijbers.